Miejscem okrucieństwa i śmierci tysięcy niewinnych ofiar w okresie II wojny światowej były obozy tworzone w Europie w okresie II wojny światowej przez nazistowskie Niemcy. Znaczenie tych miejsc podkreśla lista światowego dziedzictwa UNESCO, na której znajduje się kompleks obozów koncentracyjnych Konzentrationslager Auschwitz. Dziedzictwo przestaje być zatem domeną sławy, pieniądza i władzy politycznej i ulega postępującej demokratyzacji. Nie musi już być pozytywnie wartościowane jako coś pięknego, rzadkiego lub ucieleśniającego szlachetne wartości. Może również
dotyczyć historii, która ma wydźwięk trudny i negatywny, jak dowodzi przykład wpisania na listę dziedzictwa obozów koncentracyjnych czy miejsc deportacji.
Od zakończenia wojny minęło 74 lat. Najnowsze technologie pomiarowe, narzędzia pozwalające na współpracę naukowców z wielu dziedzin otwierają nowe możliwości w badaniach historycznych. Można stwierdzić, że to nie tylko ciekawość w dochodzeniu prawdy czy chęć rozwiązywania problemów, ale na naukowców spadł obowiązek wykorzystania tych możliwości w badaniach naszej historii dotyczącej zarówno tych wydarzeń, którymi chcemy się chwalić, ale również tych które czasami przemilczamy. Nowe możliwości przyczyniają się do rozpoczęcia unikatowych badań dotyczących funkcjonowania obozów koncentracyjnych, pracy, karnych i zagłady z okresu II wojny światowej. Należy tu podkreślić, że pamięć zbiorowa dotycząca niektórych z tych obozów zanika, zwłaszcza jeśli nigdy nie zostały one włączone w ramy upamiętniania (głównie w przypadku mniejszych podobozów lub oddziałów obozowych). Brak uregulowań prawnych oraz zawiłe kwestie związane z własnością gruntu tylko potęgują trudności z upamiętnieniem tych obiektów.

Głównym celem niniejszego projektu będzie przeprowadzenie kompleksowych badań na terenach wybranych obozów oraz miejsc związanych z ich funkcjonowaniem. Do projektu zostaną wybrane te miejsca martyrologii obywateli polskich, których historia nie jest w pełni poznana. Dotyczy to zarówno samych obozów (których lokalizacja lub topografia nie jest dokładnie rozpoznana) jak miejsc z nimi ściśle związanymi (m. in. miejsca egzekucji i pochówków więźniów). Pomimo upływu czasu wiele takich miejsc w Polsce wymaga podjęcia badań, których wynikiem powinno być ich wskazanie i w przyszłości odpowiednie upamiętnienie.